Sinds 1 januari 2016 is de wet modernisering vennootschapsbelastingplicht voor overheidsondernemingen van kracht. Als een overheid (zoals de Gemeente Nieuwegein) dezelfde activiteit uitvoert als het bedrijfsleven, was de overheid voor 2016 in het voordeel omdat ze géén vennootschapsbelasting behoefde te betalen. Sinds 2016 moeten overheden VPB betalen als ze fiscale winst maken. Om te bepalen welke activiteiten vennootschapsbelastingplichtig zijn, hanteert de fiscus 3 criteria:
- Deelname aan het economisch verkeer, d.w.z. kan de activiteit ook door een niet-overheid worden uitgevoerd.
- Structureel creëren van een overschot, d.w.z. meerdere jaren winst maken.
- Organisatie van arbeid en kapitaal, d.w.z. mensen en machines/gebouwen.
Op basis van deze criteria is vastgesteld dat de Gemeente Nieuwegein VPB-plichtig is met haar actieve grondbeleid.
In eerdere jaarrekeningen is gemeld dat de belastingdienst van mening is dat het verhuren van reclame-objecten VPB-plichtig is. Dat is bijvoorbeeld de reclame aan lichtmasten en abri’s. Veel fiscaal adviseurs en gemeentes zijn het hierover niet eens met de belastingdienst. Toch is in 2020 besloten om hierover wél vpb te betalen. De belastingrente (8% per jaar) loopt te veel op. Het duurt namelijk nog enkele jaren, voordat dit verschil van inzicht via de rechter is uitgevochten. Daarmee is de voorziening die in 2018 gevormd is (en in 2019 aangevuld) komen te vervallen.
In de jaarrekening 2020 is € 1.250.000 aan vennootschapsbelasting opgenomen. Daarvan is
€ 1.090.000 samenhangend met de grondexploitaties en
€ 160.000 hangt samen met de op opbrengsten uit verhuur reclame-objecten 2016 t/m 2020.
De € 1.090.000 van de grondexploitatie is grof te splitsen in
€ 480.000 die betrekking heeft op 2020 en
€ 610.000 die betrekking heeft over 2019. In 2019 was de omzet veel hoger dan gemiddeld. In principe betaald de gemeente jaarlijks zo’n € 500.000 aan voorlopige aanslag. Als in een jaar minder omzet – en dus winst – wordt gemaakt, dan betaalt de belastingdienst dat bedrag terug. En andersom, als de gemeente méér omzet maakt in een jaar, dan moet er bij betaald worden. Met omzet wordt hier bedoeld verkopen van grond, dus vooral bij Het Klooster.
Het bedrag over 2020 is nog de eerste voorlopige aanslag, dus een eerste schatting. Bij de bestuursrapportage 2021 zal een meer accuraat bedrag over 2020 gemeld worden.